Kolegiata św. Jadwigi

Kolegiata św. Jadwigi w Brzegu to jeden z najważniejszych zabytków Dolnego Śląska, który łączy w sobie bogatą historię, wyjątkową architekturę oraz znaczenie kulturowe. Położona w bezpośrednim sąsiedztwie Zamku Piastów Śląskich, świątynia ta była świadkiem kluczowych wydarzeń związanych z dynastią Piastów. Jej gotyckie i renesansowe elementy architektoniczne, a także funkcja nekropolii książąt brzeskich, czynią ją miejscem unikalnym na mapie polskich zabytków. Kolegiata św. Jadwigi to nie tylko miejsce modlitwy, ale także przestrzeń pełna historii i sztuki.

Historia kolegiaty

Początki budowli

Kolegiata św. Jadwigi została ufundowana przez księcia Ludwika I w XIV wieku jako kaplica zamkowa. Kamień węgielny pod budowę został wmurowany w 1368 roku, a już trzy lata później zatwierdzono jej statut. Początkowo pełniła funkcję kościoła przyzamkowego, będąc miejscem rodzinnych uroczystości książęcych, takich jak śluby czy chrzty. W jej wnętrzu składano również ciała zmarłych członków dynastii Piastów.

Renesansowa przebudowa

W XVI wieku, za panowania księcia Jerzego II, kolegiata została przebudowana na mauzoleum dynastii Piastów brzeskich. W krypcie spoczęło aż 43 przedstawicieli rodu, czyniąc ją największą nekropolią piastowską w Polsce. W tym okresie wnętrza świątyni wzbogacono o renesansowe elementy architektoniczne i rzeźbiarskie.

Zniszczenia i odbudowa

Podczas oblężenia Brzegu w 1741 roku kolegiata została poważnie zniszczona. Przez wiele lat pozostawała w ruinie, aż do odbudowy przeprowadzonej w latach 1783–1784 przez jezuitę Ksawerego Boenisch. Niestety, podczas prac usunięto wiele protestanckich nagrobków oraz epitafiów książęcych.

Architektura kolegiaty

Gotycka konstrukcja

Kolegiata św. Jadwigi jest budowlą murowaną z cegły na kamiennym cokole. Jej gotycka część obejmuje trójprzęsłowe prezbiterium zamknięte trójbocznie oraz sklepienia krzyżowo-żebrowe. Wewnątrz można podziwiać kamienne zworniki sklepienne z XIV wieku przedstawiające Boga Ojca, Chrystusa Bolesnego i gołębicę Ducha Świętego.

Renesansowe detale

Renesansowe elementy widoczne są przede wszystkim w mauzoleum książęcym oraz dekoracjach rzeźbiarskich wnętrza. Krypta pod prezbiterium kryje sarkofagi Piastów, które częściowo zostały przeniesione do muzeum mieszczącego się w zamku.

Kolegiata jako miejsce kultu

Kolegiata św. Jadwigi od wieków pełniła ważną rolę religijną i kulturową. Była miejscem modlitwy zarówno dla katolików, jak i protestantów, a jej patronka – św. Jadwiga – była szczególnie czczona przez dynastię Piastów jako opiekunka Śląska.

Informacje praktyczne dla odwiedzających

Adres: Kolegiata znajduje się przy Zamku Piastów Śląskich w Brzegu (województwo opolskie). Godziny zwiedzania: Świątynia jest otwarta dla zwiedzających od wtorku do niedzieli w godzinach 10:00–16:00. Bilety: Koszt biletu wynosi 15 zł (normalny) oraz 10 zł (ulgowy). Dzieci poniżej 7 lat mogą wejść bezpłatnie. Dojazd: Brzeg jest dobrze skomunikowany z większymi miastami regionu dzięki połączeniom kolejowym oraz drogowym (droga krajowa nr 39). Parking znajduje się przy zamku.

Podsumowanie

Kolegiata św. Jadwigi w Brzegu to niezwykłe miejsce, które zachwyca zarówno swoją historią, jak i architekturą. Stanowi świadectwo potęgi dynastii Piastów oraz ich wkładu w rozwój kultury i sztuki na Śląsku. Od gotyckich sklepień po renesansowe mauzoleum – każdy element tej budowli opowiada historię minionych wieków. Zwiedzając kolegiatę, można nie tylko podziwiać jej piękno, ale także zanurzyć się w fascynującą przeszłość regionu.