Brama Odrzańska

Spacerując po malowniczych zakątkach Brzegu, trudno nie zauważyć imponującej Bramy Odrzańskiej – jedynego zachowanego fragmentu dawnych fortyfikacji miejskich. Ta późnorenesansowa budowla, choć dziś stanowi samotny relikt przeszłości, wciąż emanuje historią i dawną potęgą obronną miasta. Położona w Parku Nadodrzańskim, z widokiem na Odrę, stanowi świadectwo włoskiego kunsztu architektonicznego i książęcej wizji rozwoju Brzegu.

Architektura i historia Bramy Odrzańskiej

Późnorenesansowe dzieło włoskich mistrzów

Wzniesiona w 1595 roku według projektu włoskich architektów Bernarda i Petera Niuronów, brama pierwotnie stanowiła część bastionowego systemu obronnego. Jej forma przypomina łuk triumfalny z charakterystyczną półkolistą, boniowaną archiwoltą. W kluczu łuku umieszczono herb Brzegu podtrzymywany przez anioła, a w przyłuczach – pełnoplastyczne głowy rycerzy, świadczące o wpływach niderlandzkiej szkoły rzeźbiarskiej.

Herby i symbolika

Attykowa ściana zdobiona jest podwójnym kartuszem herbowym: księcia Joachima Fryderyka (podtrzymywanym przez lwy) i jego małżonki Anny Marii von Anhalt (podtrzymywanym przez gryfy). Nad nimi widnieje łacińska inskrypcja „VERBUM DOMINI MANET IN AETERNUM” – dewiza rodu Piastów brzeskich, która zastąpiła wcześniejszy napis upamiętniający renowację.

Przeniesienie i współczesne losy

W 1895 roku, podczas likwidacji fortyfikacji, bramę przeniesiono 250 metrów od pierwotnej lokalizacji do Parku Nadodrzańskiego. Podczas ostatniej renowacji w 1982 roku dodano betonowy strop i taras widokowy. Dziś stanowi ona cenny zabytek wpisany do rejestru pod numerem 710/64.

Informacje dla zwiedzających

Lokalizacja: Park Nadodrzański w Brzegu, w pobliżu Zamku Piastów Śląskich

Godziny zwiedzania: Obiekt dostępny całodobowo w przestrzeni parkowej

Bilety: Wstęp wolny

Dojazd: 10 minut spacerem od dworca PKP Brzeg, możliwość parkowania na pobliskim Placu Zamkowym

Najlepszy czas na wizytę: Wczesny ranek lub wieczór, gdy światło podkreśla detale architektoniczne

Podsumowanie

Brama Odrzańska to więcej niż tylko zabytkowa konstrukcja – to materialny ślad włoskiego renesansu na Śląsku, świadectwo książęcych ambicji i przykład znakomitego rzemiosła. Choć oderwana od swojego pierwotnego kontekstu obronnego, wciąż zachwyca precyzją wykonania i symbolicznym przesłaniem. Stanowiąc jeden z najcenniejszych zabytków Brzegu, zasługuje na uwagę każdego miłośnika historii i architektury.